cây nêu là cây gì

Bách khoa toàn thư phanh Wikipedia

Cây nêu là 1 trong những thân thuộc cây được người dân nước ta phát biểu cộng đồng, bao hàm cả một vài dân tộc bản địa thiểu số và người Kinh, đem trồng trước sảnh căn nhà từng thời điểm đầu năm mới Nguyên Đán, bên trên ngọn cây treo một vòng tròn trĩnh nhỏ và treo nhiều đồ dùng đem đặc điểm hình tượng tùy từng địa hạt, phong tục, dân tộc bản địa.

Bạn đang xem: cây nêu là cây gì

Cây nêu được dựng với mục tiêu lúc đầu, theo gót truyền thuyết, nhằm mục tiêu phòng tránh ko cho tới quỷ kể từ biển khơi Đông nhập lục địa và léo hánh cho tới điểm người ngụ cư. Tuy nhiên, theo gót thời hạn, theo gót địa hạt, theo gót dân tộc bản địa và luyện quán của xã hội, chân thành và ý nghĩa của việc trồng cây nêu ngày Tết đang được trải rộng lớn rộng lớn.

Sự tích[sửa | sửa mã nguồn]

Theo Nguyễn Đổng Chi nhập Kho tàng truyện cổ tích Việt Nam, sự tích cây nêu được tóm tắt^[1] như sau:

Ngày xưa Quỷ cướp toàn cỗ quốc gia, còn Người chỉ thực hiện mướn, và nộp phần rộng lớn lúa thu hoạch cho tới Quỷ. Quỷ càng ngày càng tách lột Người quá tay, và sau cùng Quỷ tự động cho chính mình hưởng trọn quyền "ăn ngọn cho tới gốc". Người chỉ thừa kế rạ, tuyệt đàng sinh nhai nên cầu cứu vớt Đức Phật giúp sức. Phật bảo Người chớ trồng lúa tuy nhiên trồng khoai lương y. Mùa thu hoạch ấy, Người thừa kế ko biết từng nào củ khoai, còn Quỷ chỉ hưởng trọn lá và thừng khoai, hợp ý cách thức 'ăn ngọn cho tới gốc'.

Sang mùa không giống, Quỷ lại chuyển sang cách thức "ăn gốc cho tới ngọn". Phật bảo Người lại đem thanh lịch trồng lúa. Kết trái ngược Quỷ lại lỗi ăn. Quỷ tức lộn ruột nên mùa sau bọn chúng nó tuyên tía "ăn cả gốc lộn ngọn". Phật trao cho tới Người loại cây ngô (bắp) nhằm gieo mọi nơi. Quỷ lại ko được gì, còn Người thì thu hoạch cơ man là trái ngược ngô. Cuối nằm trong Quỷ chắc chắn bắt Người nên trả lại toàn bộ ruộng khu đất ko cho tới thực hiện rẽ nữa.

Phật bàn với Người hàng đầu của Quỷ, van lơn miếng khu đất bởi bóng cái áo cà tụt xuống treo bên trên ngọn cây tre. Quỷ thấy ko thiệt hoảng hốt gì nên đồng ý. Khi bại liệt Phật sử dụng phép màu nhằm bóng cái áo cà tụt xuống bại liệt phủ phủ toàn cỗ khu đất đai khiến cho Quỷ rơi rụng khu đất nên chạy rời khỏi biển khơi Đông.

Do rơi rụng khu đất sinh sống nên Quỷ kêu gọi quân nhập cướp lại. Trận tấn công này mặt mày Quỷ bị bại sau thời điểm bị mặt mày Người tấn vô tư ngày tiết chó, lá dứa, tỏi, vôi bột... và Quỷ lại bị Phật đày đọa rời khỏi biển khơi Đông. Trước Khi cút, Quỷ van lơn Phật thương tình được cho phép 1 năm được vài ba phụ thân ngày nhập lục địa viếng thăm hỏi phần mộ của tổ tiên thân phụ ông. Phật thương hoảng hốt nên hứa cho tới.

Do bại liệt, thường niên, cứ nhập thời điểm Tết Nguyên đán là những ngày Quỷ nhập thăm hỏi lục địa thì người tớ theo gót tục cũ trồng cây nêu nhằm Quỷ ko léo hánh cho tới điểm Người ngụ cư. Trên nêu đem treo khánh khu đất, nổi tiếng động phân phát rời khỏi Khi bão táp rung rinh nhằm nhắc nhở bọn Quỷ nghe tuy nhiên rời. Trên ngọn cây nêu còn buộc một bó lá dứa hoặc cành nhiều mỏ hái khiến cho Quỷ hoảng hốt. Trong khi, người tớ còn vẽ hình cung thương hiệu phía mũi nhọn về phía đông đúc và rắc vôi bột xuống khu đất trước cửa chính trong mỗi ngày Tết nhằm cấm cửa ngõ Quỷ.

Như vậy, nhập truyền thuyết, cổ tích dân gian tham nước ta đang được giải thích tại vì sao ngày đầu năm mới nên cắm nêu, nên treo cành trúc trước căn nhà và sự giải thích bại liệt ko cút ngoài triết thuyết Phật giáo và Lão giáo. Cây nêu trở nên hình tượng của sự việc đấu tranh giành thân thuộc thiện và ác, thân thuộc cục cưng và quỷ dữ nhằm mục tiêu đảm bảo cuộc sống đời thường bình yên ổn cho tới quả đât. Ngày đầu năm mới thần linh về trời, tất yếu quả đât cần phải có những "bảo bối" của thần nhằm mục tiêu ngừa cảnh giác, ngăn chặn sự đột nhập của quỷ ác khi quả đât vui sướng nghịch tặc.

Đặc điểm[sửa | sửa mã nguồn]

Cây nêu nhập xã hội những dân tộc bản địa nước ta đem Điểm lưu ý khá phong phú và đa dạng tùy nằm trong địa hạt, phong tục, dân tộc bản địa, giai tầng xã hội của người chủ v.v. Có loại cây nêu mang tính chất sơ khai, ko gắn sát với tiệc tùng tuy nhiên mẫu mã thượng cổ nhất còn thấy ở xã hội người Kinh, với tục sử dụng cành tre nhiều năm cắm bên trên ruộng sau thời điểm gặt. Khi thấy tín hiệu này, người tớ biết là căn nhà ruộng níu lại lộc lúa cho tới mùa năm tiếp theo, ko thể tuỳ tiện thả trâu trườn nhập ăn. Riêng so với dân tộc bản địa thiểu số, cây nêu loại này xuất hiện nay ở những vùng rẫy thuộc về cá thể ko khẩn hoang. Người căn nhà rẫy lần tư cây cao to lớn, chặt đứt ngang thân thuộc, dựng ở tư góc rẫy như tư loại trụ và gọi này là cây nêu (Kành Dar).

Những cây nêu gắn sát với những tiệc tùng như ngày đầu năm mới, hội làng mạc, tiệc tùng đâm trâu đem mẫu mã phức tạp rộng lớn. Cây nêu của những người Kinh thường được sử dụng một vài loại cây chúng ta tre như tre, bương, lồ dù, có tính cao khoảng chừng 5-6 mét, tỉa tinh khiết những nhánh và lá tre, trong những lúc bại liệt với những dân tộc bản địa thiểu số, là loại cây mộc chắc chắn rằng được vẽ xung quanh thân thuộc, đem tua đại^[2]. Trên ngọn cây treo một vòng tròn trĩnh nhỏ và tùy từng địa hạt, vòng tròn trĩnh này buộc nhiều loại không giống nhau như vàng mã, những lá bùa hình chén bát quái ác nhằm trừ lặn, nhánh xương dragon, cành lá dứa, bầu rượu bện bởi rơm, giỏ tre đựng vôi và trầu cau, con cá chép bởi giấy tờ, giải cờ vải vóc và nhiều là các cái khánh đất sét nung tương tự động ứng dụng của chuông bão táp giờ đây nhằm những khánh bại liệt chạm đập nhau kêu leng reng nhập bão táp. Với những dân tộc bản địa thiểu số lượng km nêu thông thường tô điểm theo như hình thức tô tem giáo bên trên ngọn, ví dụ điển hình người Kor tô điểm bên trên đỉnh vật tô tem là con cái chim chèo bẻo. Những vật treo bên trên cây nêu đều sở hữu ứng dụng chắc chắn, như con cá chép nhằm Táo quân dùng để làm phương tiện đi lại về trời nếu như cây nêu được dựng lên kể từ 23 mon chạp, bùa ngải trừ lặn, giờ đồng hồ động của khánh khu đất nhằm báo hiệu cho tới ma mãnh quỷ biết căn nhà đem căn nhà ko được nhập quấy nhiễu v.v.

Người Gia rai nhập lễ quăng quật mộ dựng cây nêu thực hiện bởi cây gạo, bên trên ngọn treo nhiều lá bùa xanh rì đỏ rực cất cánh phất phới theo gót bão táp.

Xem thêm: giá gắn điện thoại trên xe máy

Dân tộc Mường trồng nhiều loại cây nêu. Ngoài nêu chủ yếu (nêu lớn) được trồng ở thân thuộc sảnh căn nhà còn tồn tại nhiều cây nêu không giống nhỏ rộng lớn, được cắm ở phòng bếp, ngoài vườn, chuồng trâu, chuồng heo, chuồng gà, độn thóc. Trên cây nêu, người Mường ko treo khánh căn nhà Phật như người Việt tuy nhiên treo nhiều dụng cụ phát triển như cày, bừa, cuốc v.v. đan bởi tre nứa.

Cây nêu của những người Hmông thực hiện bởi song thân cây mai (một loại tre) to lớn, già cả, trực tiếp, còn ngọn, đem lá xanh rì, không biến thành thâm thúy, với những nghi tiết phức tạp Khi chặt cây thực hiện nêu, trồng nêu và bày đồ dùng lễ khấn trước cây. Cả nhì cây được chằng buộc nhằm ngọn cây vút cong thiên về phía Tây, phía mặt mày trời lặn. Cây mai nhỏ rộng lớn (gọi là cây chồng) được buộc sát, chắc chắn rằng nhập cây mai to lớn (cây vợ). Trên ngọn cây nêu của những người Hmông treo 3 cho tới 5 sải vải vóc lanh đen giòn (tuỳ cây nêu cao hoặc thấp) nẹp cành trúc, buộc trở thành cờ; và phía bên dưới sải vải vóc lanh đen giòn còn buộc 2 túm bắp ngô, 1 cụm lúa, 1 trái ngược bầu nậm đựng rượu, ngoại giả còn tồn tại khèn, gậy^[3].

Trong những ngày đầu năm mới truyền thống cổ truyền, nhập ban đêm bên trên cây nêu đem điểm còn treo một đèn lồng nhằm mục tiêu đi đường cho tới tổ tiên biết đàng về ăn đầu năm mới với con cái con cháu. Trong tối trừ tịch na ná ngày mồng một Tết người dân còn treo bánh pháo bên trên cây nêu nhóm đón mừng năm mới tết đến, mừng tổ tiên về với con cái con cháu, xua xua đuổi ma mãnh quỷ hoặc những điều xấu số của năm cũ, cầu ước 1 năm mới nhất chất lượng tốt lành lặn.

Quan niệm truyền thống[sửa | sửa mã nguồn]

Tại miền Bắc nước ta cây nêu thông thường được người Kinh dựng vào trong ngày 23 mon Chạp âm lịch, là ngày Táo quân về trời, với ý niệm rằng chủ yếu kể từ chủ yếu vì thế từ thời điểm ngày này cho đến tối phó quá, vắng vẻ mặt mày Táo công, ma mãnh quỷ thông thường nhân thời cơ này lẻn về quấy nhiễu.^[4] Ngày dựng cây nêu gọi là lên nêu, và ngày 7 mon giêng âm lịch, ngày thực hiện lễ tháo dỡ cây nêu xuống, gọi là ngày hạ nêu. Người Mường trồng cây nêu vào trong ngày 28 mon Chạp âm lịch, trong những lúc bại liệt cây nêu của những người Hmông vùng Tây Bắc nước ta được dựng nhập tiệc tùng Gầu tào (cầu phúc hoặc cầu mệnh) tổ chức triển khai từ thời điểm ngày 3 cho tới ngày 5 mon giêng âm lịch.

Cây nêu được xã hội người dân tộc bản địa Sán Dìu dựng nhập lễ cầu mùa. Mùa thu, Khi đang được thu hoạch hoa màu hoàn thành, đồng bào Sán Dìu tổ chức triển khai lễ Đàn phàn (đại lễ cầu mùa màng) nhằm tạ ơn trời khu đất và cầu ước sự bình yên ổn cho những người và gia súc, ngày đầu thực hiện lễ dưng thóc tương đương chào những thần về, cầu hồn lúa mặt khác cúng trị những loại ma mãnh ác tạo ra bị bệnh cho tới quả đât, tiêu hủy hoa màu. Sang ngày loại nhì dựng cây nêu.

Xem thêm: nước hoa hồng cho da khô

Nguyên khởi cây nêu được dựng với chân thành và ý nghĩa trừ ma mãnh quỷ, tuy nhiên chân thành và ý nghĩa thực của cây nêu nhập xã hội những dân tộc bản địa Việt phái mạnh dần dần trải rộng lớn không những thế. Theo thời hạn, nằm trong với việc phong phú và đa dạng của những đồ dùng lễ treo bên trên ngọn cây, cây nêu được xem như là cây ngoài hành tinh thông suốt khu đất với trời, bởi tín ngưỡng thờ thần mặt mày trời của những dân tộc bản địa cổ sơ, hàm chứa chấp ý thức về bờ cõi của những người Việt. Dựng nêu ngày đầu năm mới bao hàm nhập nó cả những dụng tâm nhằm trừ ma mãnh, quỷ, thờ phụng thần linh và vong hồn tổ tiên, tảo trừ những điều xấu xí của năm cũ.

Trong xã hội thị tộc, sở hữu bầy tớ thì cây nêu hình tượng cho 1 xã hội tộc người, xác định địa vực trú ngụ của xã hội bại liệt. Trong những tiệc tùng, cây nêu là chi điểm triệu tập, cố kết của tiềm thức xã hội. Đối với dân cư nông nghiệp, nông lịch luôn luôn khăng khít với cuộc sống đời thường, đánh giá thời vụ phát triển và sinh hoạt, tiệc tùng. Thời điểm thời điểm cuối năm là thời gian nông nhàn hạ, sẵn sàng lao vào những hoạt động và sinh hoạt vui sướng nghịch tặc. Khi cây nêu được dựng lên, toàn bộ từng hoạt động và sinh hoạt không giống đều tạm dừng. Nó tạo thành thế cân nặng bình vô cùng nhập sự vận hành thay cho thay đổi thân thuộc năm cũ và năm mới tết đến. Con người yên ổn tâm vui sướng nghịch tặc, cả xã hội sinh hoạt sung sướng, gạt bỏ những ưu tư của năm cũ. Cây nêu của những người dân tộc bản địa thiểu số được dựng lên nhằm cáo tế thần linh dự tiệc tùng đâm trâu, cầu ước hoa màu xanh tươi. Với con cái trâu cột chặt buộc nên chạy vòng xung quanh cây nêu và từng member nhập xã hội hòa nhập nhập lễ tế rất linh thiêng Khi nhảy múa xung xung quanh, phản ánh một triết lý về sự việc vận hành âm khí và dương khí. Cây nêu của những người Kinh cũng đem triết lý âm khí và dương khí trải qua những số lượng Lạc thư và những quẻ Kinh dịch được thể hiện nay qua loa những hình tượng treo bên trên ngọn cây.

Ngày xưa, cây nêu là hình tượng cho việc oai quyền, căn nhà này đem quyền thế nhất là căn nhà bại liệt đem cây nêu tối đa. Hiện ni bởi đô thị mới, sảnh bến bãi ko đầy đủ to lớn và rộng lớn, phong tục trồng cây nêu ngày đầu năm mới với những người Việt vùng khu đô thị được thay cho thế với tục nghịch tặc cành hoa khoan, hoa mai ngày đầu năm mới, bày nhập căn nhà. Cây nêu thông thường phát hiện bên trên một vài vùng đem sảnh bến bãi rộng lớn,^[5] nhập xã hội những dân tộc bản địa thiểu số vùng thượng du Bắc Sở hoặc Tây Nguyên.

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

• Sự tích cây nêu ngày Tết
• Cây nêu ngày đầu năm mới và nghi tiết cúng tổ tiên^{[liên kết hỏng]}
• Cây nêu nhập tiềm thức dân tộc bản địa Lưu trữ 2007-07-12 bên trên Wayback Machine